Kuzey Yarımkürede 23 Eylül Sonbahar ekinoksu
Geleni karşılamak ve rızkımızı almak için arınma vakti
Temiz zihin, temiz beden, temiz kalple...
Kişisel dileklerle ve düşüncelerle istediklerimizle zihni doldurmadan,
açık OLup, hiç kalıp...
kul'ak vermeli Sessizliğin Sesi'ne...
Çünkü...
Başlayan sonbahar, yazın topladığımız tecrübeleri içselleştirerek olgunlaşıp geleceğe tohumlar ekmek zamAN'ıdır...
Dışarıda yaşanan canlılığının, hareketin, kademeli olarak içe dönmeye başladığı,
Kışa dayanıklı tohumların ekileceği, korunacak değerler için iç yaşam toprağının besleneceği,
Bir sonraki ilkbaharda açacak çiçeklerin hazır hale getirilmesi için, geçmiş dönemin hasatının değerlendirilip, yenilenme için yeni kararlarla titreşen iç-dış dengesini arayan niyet-eylemin mevsimidir.
Yaşam bahçemizin toprağının ve üzerinde inşa ettiğimiz yaşamımızın temellerimizin güçlendirilmesi gereken,
değerlerin, neye değer verdiğimizin, kendi değerimizin ne olduğunu sorguladığımız zamanlar,
sapla samanın ayrıldığı, kalıcı olanların geçici olanlardan ayırt edildiği,
eleklerimizin kalp usturlabıyla (1) gözden geçirildiği
içimizde ve dışımızdaki hasetten, hısımdan ayrılmanın zamanıdır bu sonbahar.
HASATIN HAZIM ve HAZ'AN VAKTİDİR.
23 Eylül'deki gün tün eşitliği ile doğadaki dengelenmenin ardından, kendimizdeki ve hayatımızdaki dengesiz alanları fark etmemizi ister...
Çünkü...
İlahi Adaletin temsili olan tüy ile tartılır insanın kalbi göksel terazide
Zira zahirde(dışrak, egzoterik) birbirine tam eş, eşit olan tezahürler, şekiller, görüntüler bulunmadığından ancak batini(içrek, ezoterik) değerleriyle çıkarlar Adalet terazisinin kefesine.
Usturlabı AŞK olursa kalbimizin, teraziyi dengeye getirmek için elimizde ve farkındalığımızda olanlar ile dengesizlikleri tazmine yönelebiliriz.
çareler arayabiliriz, şikayet etmekten, imtihanlarımızdan kaçıp kendimize eziyet etmekten vazgeçip....
Korkular, endişeler, güvensizlikler, rekabet hırsı, maddiyata öncelik vermek, hoşgörüsüzlük, öfke, ayrımcılık, kibir ve bencilliklerimizden kaynaklanan adalet eksikliğimiz...Işığın kaynağından uzaklaştıkça artan karanlıklarımız...
Ve bazen de eşitlik arayışından dengeyi bozarız, adalet peşinde olduğumuz zannıyla, ancak hiç bir şey eşit yaratılmamıştır ve evrimleri için onları geliştirecek farklı şeylere, yoğurarak olgunlaştıracak farklı denemelere ihtiyaç duyarlar.
Terazinin iki kefesi tüm evrende ve doğada var olan "kutupsallık yasasını" anlatır. Bir'in ikili görüntüsünü, düaliteyi, eril-dişili, yin-yangı, geceyi-gündüzü, almayı-vermeyi ...ancak bunlar karşıt gibi görünen zıtlıkların birlikteliğini temsil ederler... ve kökeni BİR olan güçten türeyen, onun iki kefedeki görüntüleridir.
Tezahürün oluşması ve varlıkların yaşamlarını sürdürmesi için gerekli yaşam alanı bu iki zıt kutbun arasında akar durur...aynı mıknatısın iki kutbunun arasında oluşan çekim alanı gibi...bu çekim nedeniyle hareket, devinimler mümkün olur her planda...bir atomun içinde de, güneş sisteminde de...
Yaşamın içindeki zıtlıkları birleştirmeyi başarmaktadır dengenin sırrı...hareketin içindeki ritmi bulmak ve korumaktır...Hareket ile bilgeliktir...Zıtlıklardan birliğe yükselmektir.
Yine evrensel doğa yasalarına uygun olarak (titreşim) evrende her şey sürekli hareket ettiğinden bu denge her seferinde bozulur ve yeniden tazmin edilir (entropi) ...devinim, dönüşüm, tekamül ihtiyacı bitene dek, köklere göklere varana dek böyle sürüp gider....
Bu nedenle:
Aşağıdaki yukarıdaki olma haline ermedikçe,
Göksel Adalet yeryüzünde tecelli etmeyecek,
Adaleti beklemek, yokluğundan şikayet etmek nafile...
Bize düşen yukarıda olana benzemeye çabalamakta
İç adaleti ve dengeyi oluşturacak unsurları inşa etmekte.
Ayrıştırmayı beslemek yerine dengeleyici enerjiyi üretmekte,
Gökyüzüne çıkan basamaklar misali..
Bize adil olan olmayanların hesabını tutmaktan, hayatın bize adil olup olmadığını sormaktan evvel,
Soralım kendimize : Biz adil miyiz , öz varlığımıza, fıtratımıza, bize verilenlere, yaşamımızdaki nimetlere ? Bedenimize, zihnimize, ruhumuza, yaşama hakkını veriyor muyuz ?
Talep etmekten önce talebesi olmayı kabul ediyor muyuz hayat okulunun ?
Cevaplar apaçık şu anki yaşamlarımızın ve yüzleşmemiz gereken imtihanlarımızın içinde...
Adalet diyince, gerçek anlamını felsefe derslerimde öğrendiğim Platon'dan anahtarlar düşer aklıma:
Büyük filozof Platon'un Devlet adlı eseri "Adalet" konusunu işler öz olarak. Siyaset felsefesi yapmak değildir amacı ve günümüzde anlaşıldığı gibi bir devlet organizasyonunu formüle etmek için yazmamıştır bu eseri... İnsanların bireysel tekamüllerini gerçekleştirebileceği toplumsal yaşam İdeali'ni, tüm kozmosta işleyen uyumun, birlikte yaşamın insanlar için ve toplumsal yaşam içinde nasıl mümkün olacağını anlatmaktadır aslında. Başka bir deyişle yukarıdaki ne ise aşağıdaki o olması için yapılması gerekenleri...
Evet bir ütopya'dır...ancak gerçekleşmeyecek bir hayal anlamına gelmez bu kelime... İdeal toplumu anlatan demektir. Kelime köken olarak Grekçe "yok/olmayan" anlamındaki ou, "mükemmel olan" anlamındaki eu ve "yer/toprak/ülke" anlamındaki topos sözcüklerden türeyen anlamıyla: "İdealar dünyasında bulunan, yerde olmayan, mükemmel olan topraklar."
Ütopya'yı aklımızın somut olanla sınırlı kavrayışından dolayı bir hayal zannederiz. İdealar yeryüzüne kendiliğinden inmez ki, onlar ile temas eden, bedenleştirecek, kanalize edecek idealistlere ihtiyaç duyarlar.
Eserin orjinal ismi de Devlet değildir, grekçe aslı Politeia'dır. Latincede Res publica'dır. Herkes için, kamu yararına (commonwealth) anlamındadır.
Politeia, yani Politika ise dünyamızdaki uygulama örneklerinin çok üzerinde bir kökene sahiptir idealar dünyasında, en üst anlamında "birlikte yaşamın İdeal düzenidir. Tüm evrende var olan düzenin insan toplulukları için uygulanma bilimi ve sanatı."
Zamanın aşınmasıyla kelimenin kullanımında kelimedeki "s" harfi düşer ve geriye bildiğimiz Republica kalır...
Politika'nın kendi üzerimizde uygulanması da kişiliğimizi ıslah etmek, nefsimizi terbiye etmek, içgüdülerimiz, duygularımız ve zihnimizi yönetmek ve hakim olmak için etik-ahlak adını alır.
"Adalet herkese kendi hakkı olanı vermektir" der Platon.
Göksel Adalet'in yeryüzünde gerçekleşebilmesi için önce her bireyin içindeki adaleti kurması gerektiğini ve bu yolda her insanın kendi fıtratını gerçekleştirebilmesi ve varlığının tekamülünü sağlaması için eğitim (educare: içindeki cevherleri ortaya çıkarmak demektir) ve adaleti sağlayan birlikte yaşamın İdeal düzenini anlatmaktadır. Hem insanı ideal insana doğru, hem de toplumları ideal toplumlara doğru evrimleştirecek, dikeyleştirici evrensel yasaları uygulama sanatı ve bilimi olarak...
Adalet, dengedir, uyumdur, düzendir,
Adalet, ahlaki bir erdemdir, olgunluktur.
Adalet, doğruluktur, dürüstlüktür.
Keyfi istek ve arzuları hesaba katmadan Hakikat'e uygunluktur, doğru yolu izlemektir.
Adalet zulüm etmemektir, herkese hakkını vermek, layık olduğunu bulmasıdır.
Adalet, verilen ile hak edilen arasındaki dengedir.
Adalet, kökeni olan ilahi Nizam'a, Evrensel yasalara uygunluktur.
Adalet maneviyat ile maddiyat arasındaki dengedir.
Adalet aşırılıklardan uzak orta yoldur.
Adalet, her şeyin merkezine kendini koymamaktır. Evrensel yasaları ölçü almaktır.
Adaleti eşitlik değildir, dengedir.
Farklı olan şeylerin arasında sağlanan denge, uyum, ahenkli birlikteliktir. Bütünsel bir görevi yerine getirmek üzere...
Eşitliği dış özelliklerde, maddi olanda, farklı yaşantılarda şekillenen kişiliklerimizde bulamayız...
İnsan bedeninde bile cismen aynı organlar, aynı tasarım bütünlüğü içinde, ortak çalışma prensiplerine uygun olarak işlevlerini kendiliğinden tayin edilmiş yönde yerine getirmekte olmalarına rağmen her birimizin fiziksel sureti birbirinden farklı değil mi ?
Hepimiz insanoğluyuz, farklı suretlerde...Değişik tekamül ihtiyaçları olan ruhlarımızın, farklı fiziksel, enerjetik, duygusal, psikolojik, zihinsel ve karmik kombinasyonların sonucuyuz ve bu nedenlerle kendimizi gerçekleştirme ihtiyaçlarımız birbirinden farklılıklar gösterir. Ve bu doğaldır...
Adaleti, insanın yaradılış amacının ışığında, eş ve kard'eş olan "insani özün doğası"nda bulabiliriz.
BİR okyanustan ayrılarak düşüp, yeryüzünde maddeye çarparak zerrelere bölünmüş ve dünya üzerine saçılmış insan damlacıklarında..aynı şu anda yağan yağmurun ezgisinde bizlere anlattığı gibi...
Öz'eş lerimizi bir kişide arayıp durmak yerine
Öz'den hepimizin özdeş, kard'eş, karındaş olduğumuzu idrak etsek,
Gökten yere inen ışığın farklı kadir ve kadersel yörüngelerdeki fotonları gibi,
Yukarıdan aşağı uzanan bir sicimi oluşturan iplikçikler gibi,
Kökleri gökte olan bir ağacın yeryüzündeki dalları gibi...
Ve diğerlerinde bizde olmayan bütünün parçaları olduğunu, büyük filozof Helena Petrovna Blavatsky'nin söylediği gibi her insanın farklı planlarda birbirinin hocası ve tamamlayıcısı olduğunu bilerek yaşarsak içimizde ve dışımızda barış, aşk ve ışık artacaktır.
"Altılar yok edildiğinde ve Hoca'nın ayakları önüne serildiğinde,
Lanu BİR ile birleşir, BİR olur ve artık onun içinde yaşar."(2)
Filozof Kant, pratik aklın çatışmaları olduğunu, salt aklın kendine terazilik edemeyeceğini, doğası gereği çelişkilere düşeceğini ve kendini neye inandırmak isterse o yöne meyledeceğini, "evrensel doğru"dan ayrılıp "kendi doğrularını" oluşturacağını, aklın terazisinin ancak "a priori" ilkelere yönelmiş, ruh ile uyum içindeki "saf ve aşkın akıl" (manas) olması gerektiğini hatırlatır.
Başka bir deyişle aklımız daha üst basamaklara yükselmedikçe, nefsin alt mertebelerine ve geçici bene hizmet eder, ayrımlara düşer.
Beşer şaşar ve şaştığında yolunu bulmak için bedeninde ve çevresinde onu çevreleyen doğa her zaman okunmaya hazır bir kitaptır.
İnsanlıktan önce de var olmuş olan ve şimdi de var olan ve sonsuza kadar var olacak olan Evrensel Yasalar, onların mikro evrende ve makro evrende işleyişini ilim ile araştırmak ve öğrendiklerimizi birleştirmek şaşmaz ve zamansız rehberlerimizdir.
Hayat bizim ondan istediklerimizle değil, O'nun bizden istediklerini gerçekleştirmekle en yüksek anlamda adaletle, liyakatle ve saadetle yaşanır.
"Aklı selim olan bir kimseye bu saadeti elde etmek için çalışmak, bu saadete engel olan şeylerden kaçınmak yaraşır."(3)
Tüm ahlaki öğretilerde kamil insan olabilmenin yolu, madde ve mana bütünlüğü, zahir ve batın derinliği, akıl ve kalp dengesi, şekil ve ruh beraberliği içinde sürülen yaşam olarak tanımlanır.
Aslında zıtlıklar yoktur, ardındaki birliği görebilirsin...
Çatışmalar,ayrışmalar, farklılıklar aşağı düzeylerdeki algıların yansımalardır, bilincini üst seviyelere taşıdıkça farklılıkların birlikteliğindeki uyumun melodisini işitmeye başlarsın.
Bilincin yükseldikçe görüntüler birleşir, aynı uçak havalanırken önce farklı şekiller almış doğa şekillerini, farklı tarlaları, doğal sınırları ile gözlemlemen ve onların patchwork gibi birbirlerini tamamladıklarını fark etmen, daha sonra iyice yükseldiğinde aslında tek bir toprak olduğunu idrak etmen gibi...
Piyanonun klavyesi üzerindeki farklı sesler veren tuşların, onların bütününe, teknik ve sanatsal bilgilerine hakim olabilen bir kişi tarafından çalındığında notaların armonik bir besteye dönüştüğünü işitmen gibi...
Paletindeki farklı renkleri zihnindeki ideal tasarıma göre farklı oranlarda karıştırarak, uygun fırçaları ve teknikleri kullanarak tuvale geçiren bir ressamın sanat eserinde gördüğün gibi...
Farklı doğaları ve ihtiyaçları olan bedeninin, duygularının, zihninin ve ruhunun gerçek ve tek yöneticisi sen kendinsin...Bu araçlarına onların her istediğini değil, doğasına uygun olanı ölçülülükle verdiğinde, kendini bilme ve hakim olma biliminde ve sanatında ilerlediğinde, araçlarını yüksek ve evrensel amaçların doğrultusunda kullandığında, özüne daha adil olduğunu fark edeceksin...
Var oluşuna hakkını vermeye başladıkça kendi içinde saklı olan mutluluk ezgini bestelemeye başlayacaksın...
Farklı enstrümanlarını uyumla çalmasını sağlayabileyen ve aslında onları yönetmekten başka hiç bir şey yapmayan usta bir orkestra şefi gibi...bir yaşam sanatçısına dönüşeceksin.
"İşte bu" diyeceksin...Hayat okuluna, sana öğreten her şeye teşekkür ederek ve onlara layık bir talebe olabilmenin derin ve sade mutluluğuyla...kaderini gerçekleştirme yolunda yürümeye aşkla, bilgelikle ve hizmet ederek devam edeceksin...
Doğadaki ilahi adaletten feyz alacağımız,
Hasatımızın hasılatının bereketli,
Hüznün değil, hüsn'ün çoğalacağı,
İç adaletimizin hükmünün süreceği
Kalbimizin pusulamız olacağı
Haddimizi ve hakkımızı bileceğimiz,
Bir'liği koruyacağımız,
Mutlu bir ekinoks ve sonbahar dileklerimle...
Öz'ünüze saygılarımla ve sevgilerimle
Uğur Başak Arpacıoğlu
(1) Usturlab: Grekçe astrolabon, yıldız yakalar.
Astronomi ölçümlerinde kullanılmış tarihi bir ölçüm
cihazıdır. Kullanım alanları arasında Güneş, Ay, gezegen ve
yıldızların konumlarını belirlemek yer alır. Ayrıca yerel saatin ve namaz
vakitlerinin belirlenmesi usturlab sayesinde hesaplanıyordu. Bazı matematik
problemlerinin çözümlenmesinde de usturlab kulanılırdı.
Usturlabı mutasavvıf şairler de şiirlerinde kullanmıştır. 16. asrın şairi Usûlî:
Merkez-i hâkdesin dâ’ire-i kalbinde
Felek etvârını seyr eyle suturlâb gibi G.143/2
“Arzın merkezindesin kalp dairende feleğin tavırlarını usturlab gibi seyret“derken kalbi
usturlaba teşbih eder.
Kaynak: DİVAN ŞİİRİNDE TEKNOLOJİK BİR ALET: USTURLAB, İlyas KAYAOKAY
(2) Sessizliğin Sesi, 50, Helena Petrovna Blavatsky tarafından derlenen Tibet'in kadim bilgelik kitabı
(3) Mearicü'l Kudüs, Hakikat bilgisine yükseliş, Gazali
İLAVE İLHAMLAR :
.....
—"Herhangi bir ödül beklemeden ve herhangi bir zarara uğramaktan çekinmeden öyle eyle
ki, eylem kuralın evrensel bir ahlak yasası olabilsin." Kant
"İki şey var ki, ruhumu hep yeni, hep artan bir hayranlık ve müthiş bir saygıyla dolduruyor:
Üzerimdeki yıldızlı gökyüzü ve vicdanımdaki ahlak yasası." Kant
....
Bir gazelinde Mevlânâ, insanın iki başının olduğunu söylemektedir:
Birisi yere ait olan toprak baş, diğeri göğe ait olan semâvî
baş. İnsanın hakikatinin aslı onun semâvî başıdır. Onun varlığının ayrıntısı ve
ikinci derecede olanı ise dünyevî olan toprak baştır:
Size göre, başınızda hiç böyle bir şey yok! Fakat aslında sizin
iki başınız vardır. Birisi yerden gelen görünen şu toprak başı, birisi de
gökten gelen ve görünmeyen tertemiz manevî baş!
Senin şu görünen başın, öbür gizli başından meydana gelmiş.
Bunu bilesin, anlayasın diye nice tertemiz başlar, toprağın ayağına dökülüp
saçılmış, toprağa karışmıştır.
Asıl olan baş, gizli, görünmüyor da ona uyan baş ortada...
Bil ki, şu dünyanın ötesinde, sonsuz bir âlem vardır. (Gazel: 464)
.....
Yine Mevlana Celalledin-i Rumi'den
Buyurdu ki: Sen şu anlama bak; o düşünce sözü, o özel
düşünceye bir işarettir. Anlamı genişletmek için “düşünce” dedik ona; gerçekte
o düşünce değil; olsa bile insanların anladıkları bu cinsten düşünce değildir.
Düşünce sözünden maksadımız buydu.
Yine o, insanın büyüklüğünün onun görünen cismine (bedenine)
değil, hakikati arayan ruhuna bağlı olduğunu ve insanın hakikatinin
“görme/görüş” olduğunu söylemektedir:
Ey görünüşte zerre olan, Zühal'i gör; topal bir karıncasın,
git Süleyman'ı gör.
Sen şu beden değilsin, sen o gözsün; canı görmüş olsan
bedenden kurtulursun.
(Mesnevî, c. VI, beyit nu.: 810-811)
....
İLHAM OLAN AY : EYLÜL :
- Arapça eylûl, Süryanice "üzüm" anlamındaki aylûl'den (üzüm ayı) gelmektedir. Bereket, hasat ile ilişkilidir.
- Rumi takviminin 7.ayıdır.
- Eylül adının İngilizce karşılığı olan "September", Latince yedi (7) anlamına gelen "septem" den gelir.
- Hristiyanlar bu aya "istavroz veya haç ayı" derler.
- Akadlıların altıncı ayı ve sevinçten haykırmak anlamına geldiği bilinmektedir.
İLHAM OLAN RESİM :
İştar, Mezopotamya kökenli Akad mitolojisinde bir
tanrıçadır. Asur ve Babil’in en gözde tanrıçasıdır. Sümer
mitolojisindeki İnanna'dan türemiştir, kökeni kuzeybatı Semitik tanrıça
Astarte'ye dayanır. İştar, Venüs gezegenini temsil eder. Aynı zamanda
yeryüzündeki yansımasıyla Doğa Ana'nın, üretkenliğin, bereketin ve aşk'ın
sembolüdür. Farklı dönemler ve uygarlıklardaki isimleri Nina, Nanna,
Artemis, İsis, Kibele, Kubaba, Afrodit, Kutsal Bakire 'dır.
İştar'ın batı dillerinde kullanılan karşılığı, 'yıldız'
anlamında 'star' (İngilizce), 'Stern' (Almanca)'dır.
İştar'ın simgeleri arasında bugün çok yaygın olarak
kullanılan beş köşeli yıldız, gül (özellikle kırmızı gül), kalp sembolü, dikili
tahta kazık, meşe ağacı ve meşe yaprağı (bol yapraklı ağaçlar) ve kırmızı
rengi, 5 ve 50 sayıları bulunur.
Leyla ile Mecnun, Ferhat ile Şirin gibi bazı efsanevi
aşklar, batıda başka adlar da alarak, gerçekte Baal ve Astarte (İştar) aşkını
simgelerler.
İştar'ın rengi olan kırmızı ile, hasadın yapıcısı ve aletlerini
kuşanmış olarak savaş tanrıçası görüntüsünde insanları çatışmalarda kurban
etmesi simgelenir.
İştar (yaşam enerjisi gücü) , Şamas (Güneş) ve Sin ( Ay)
ilahi triadı gerçekleştirirler.
